Idazlea autoan doa, baina elurteak autopista itxi du Pancorbo inguruan. Poliziak polikiroldegira desbideratu ditu bidaiari guztiak, gaua bertan igarotzeko. Eskursiora zihoan haur talde batek ezagutu egin du idazlea, haien eskolan izan zelako. Gaua elkarrekin igarotzea erabakitzen dute, eta, ordu luzeak arintzeko, bakoitzak ipuin bat kontatuko du. Abentura bat ere biziko dute gaueko ordu txikietan, izoztuta dagoen paraje baten erdian, bizitza eta literatura zein hurbil dauden konturatzeko. Ipuinei egindako komentario eta kritikekin dekalogo bat osatuko du idazleak, haurrek ipuin bat nola idatzi ikas dezaten. Intxaurrondoko ikasleek idatzitako ipuinak fikziozko narrazio batean kokatu ditu Pako Aristik, liburu berezi bezain erakargarria sortuz, haurren sormen freskoa eta idazlearen beterania maisuki nahastuz.

"Tres cuadernos y un destino" resume la trayectoria literaria de Pako Aristi (1963), cuyo estilo limpio y preciso ha sido elogiado por las nuevas generaciones de lectores en euskera, que lo han convertido en un clásico contemporáneo.
Aristi sabe mezclar como nadie géneros en apariencia tan lejanos como la poesía, el diario o el relato breve. Poesía narrada, cuentos salpicados de lirismo o pequeños ensayos se deslizan en sus
obras, bien conocidas por el público euskaldún.
Esta antología acerca al lector el testimonio reflexivo de un hombre que observa sus actos en la reposada contemplación interior. Sus páginas muestran la madurez de un autor que ha construido su mirada y su voz en respuesta a las preguntas que le formulan el mundo y los hombres.
En "Tres cuadernos y un destino" acompañamos a Aristi en su personal aventura literaria. Un viaje en tren, recuerdos de su infancia o un sentido decálogo sobre el amor nos aproximan a
uno de los autores vascos actuales más originales.
Pako Aristi (1963) es uno de los escritores vascos más destacados de los últimos tiempos. "Tres cuadernos y un destino" constituye la primera antología en castellano de la trilogía formada por "Libreta horiko poemak" (2003), "Gauza txikien liburua" (2004) y "Note book" (2005), títulos que conforman una obra móvil donde se combina poesía, ensayo, diario y ficción. El esfuerzo ha sido reconocido por los lectores, con quienes Aristi mantiene una relación frecuente por medio de encuentros y recitales.

Azken hamar urteotan Pako Aristik idatzi dituen artikuluak biltzen ditu liburu honek. Ez denak, noski: bilduma bat egin behar izan dugu, bizienak, zorrotzenak, samurrenak, hilezkorrenak aukeratuz. 1997ko abuztuan argitaratu zituen lehenengoak, Euskaldunon Egunkaria kuttun hartan, eta 2007ko abuztuan azkenekoak, Berrian. Ez du urtero idatzi, baina bai gehientsuenetan, eta idilio berezi bat izan du Aristik abuztuarekin eta bere testuen zain zeuden irakurleekin. Aurten idatzi behar al duzu? galdetzen omen zioten askok eta askok. Gutunak ere asko argitaratu dira, bere artikuluak miretsiz. Oso gutxitan ematen den sinbiosia lortu du Aristik bere irakurleekin, eta horretan bere jarrerak zerikusi handia du: gaiak globalki lantzen ditu, kritikatzeaz aparte arazoak konpontzeko klabeak emanez. Zintzo hitz egiten du, bihotzetik, eta maisua da errealitatearen diagnostiko zorrotza egiten, gure (eta bere) ahuleziak maitasunaz estaltzen. Besteei laguntzeko ideia beti presente dago Aristiren idazkietan, eta hori irakurleak sumatu egiten. Darabiltzan gaien ugaritasuna ere harrigarria da. Eta bere estiloa guztiz liluragarria: magikoa eta zehatza, kritikoa eta ameslaria, bizia baina landua, literatura eta kazetaritza uztartzen jakin dituen maisu bati dagokion bezala.

Bitan bakarrik agertzen da itsaso hitza liburu honetan, urrutiegi dago bertako pertsonaientzat, ezezaguna zaie beharbada. Bizi dituzten paradisu edo infernu txikien begira eta mendean daude, Bibliako heroiak bezala. Hala ere, liburu osoa itsaso hurbila da; uhinen itxura hartuz, irakurleari hurreratzen zaio berak bakarrik dakien bezala: erasoka hasieran, azkenean lehertzeko plaia bero baten gainean, irakurlearen arimaren erdi-erdian. Itsasoa da-eta erretzen duen hareatza, eta kapitulu bakoitzak haize beroaren moduan eskulpitzen ditu dunak. Ibai nekatua da, ezer baino lehen sosegu eta deskantsua, ozeanoaren laztana irrikatzen duena. Hori guztia da edo izan daiteke nobela hau, edergarri guztien lorategi galdu haren moduan. Edo nahi baduzue, oihan itsu eta iluna, hitzen katearen handitasunak itzalez margotzen duena. Eta ezari-ezarian amaiera aldean defentsarik gabe, suspiriotan, argi mutu bati sartzen uzten diona, eta orduantxe konturatzen gara aurrean dugun guztia beste argi batez ikusten dugula. FELIPE JUARISTI

Nobelagile goiztiarra eta ugaria dela frogatua utzi zuen Pako Aristik 80eko urteetako nobelagintzan: Kcappo (1985), Irene (1887) eta Krisalida (1990). Hiru nobelak mundu eta mentalitate erruralak pisu handia duen auzune eta herri txikien tamainako leku batean gertatzen dira. Irene nobelatik aurrera leku horri Belandia deritza. Sonataren ohiko lau mugimenduak hirura ekarriz, nobela bakoitzari tempo edo erritmo narratibo bat txertatu nahi izan dio. Kcappo nobelak lortu du hiruen artean arrakasta handiena. Gauza asko gertatzen dira Pako Aristiren nobeletan, eta honako honetan bereziki: sexu-harreman biolentoak, biolazio eta haragikeri grinatsuak, hilketa odoltsuak, urkamenak, zer ez!

Ryszard Kapuscinskik kontatzen du New Yorkeko liburudenda batean bere liburuak zazpi sail ezberdinetan barreiaturik aurkitu zituela. Asko poztu zen, bere idazkera ezin zutelako sailkatu. Horixe bilatzen dut nik: idazteko manera berri bat, esango zuen. Pako Aristiren liburuak ez daude New Yorken, baina guregan antzeko zirrara sortzen dute, eta sailkaezinak dira. Kazetaritza? Fikzioa? Saiakera? Kronika? Poesia? Idazteko era berri bat, dudarik gabe. Liburu ezberdin bat beti. Oraingoan idazlea aldendu bezala egin da, ermita?o baten modura, eguneroko traba horien gainetik hobeto ikusteko gure bizimoduaren antzerkia, eta gure existentzian eman ditugun pausoak aztertzeko. Bizitza ertzetik ikusten duela dirudi, baina bere gogoeta distiratsuen bitartez gure munduaren gune-gunean kokatzen da, eta hor kokatzen ditu irakurleak ere. Erregimen ekonomiko hiltzaile baten erdian horren lasai bizi garela ikusirik, idazlea harrituta eta izututa ageri da. Halere, ez du sentiberatasuna inoiz galtzen. Honelakoa da liburu hau, gogorra eta samurra era berean. Gogorra ez balitz, ez litzateke gure munduaren ispilu izango; baina samurra ez balitz, ez luke irakurtzerik mereziko. Argi, irakurle: erraz irakurriko duzun liburua da hau, baina nekez ahaztuko duzuna.